Του Γιάννη Ν. Αντωνίου (γραμματέα του χωριού)
Το χωριό μας καθώς και τα γειτονικά χωριά Λευκάδα και Παλαιοχώρι δημιουργήθηκαν από αποίκους των Πουγκακίων. Κατά τους χρόνους της τουρκοκρατίας οι πληθυσμοί αυτοί κατοικούσαν στο χωριό Πουγκάκια (Απαγκάκια), που βρισκόταν στους πρόποδες της βορειοδυτικής οροσειράς του όρους «οξυάς» και περικλείετο από ρέματα και απέραντα δάση καστανιάς και ελάτης και ήταν δυσπρόσιτο από τα τουρκικά αποσπάσματα. Το όνομα Κανάλια πιθανότατα προήλθε από την κοινή ονομασία κάναλος, κανάλια, αυλακωτά ξύλα ή μέταλλα χρησιμοποιούμενα για τη μεταφορά νερού ή για ποτίστρες ζώων που ασφαλώς τότε θα υπήρχαν πολλά στον τόπο μας. Για την καταγραφή των κατοίκων έκανα κατάτμηση σε γενεές, ήτοι ως πρώτη γενεά περιέλαβα τους γεννηθέντες προ του 1820, ως δεύτερη γενεά τους γεννηθέντες από το 1821 μέχρι το έτος 1844 περίπου και ως τρίτη γενεά τους γεννηθέντες από το έτος 1845 μέχρι το 1890. Οι πέραν του 1891 γενεές, ήτοι 1891-1925, 1926-1960 κ.λ.π δεν περιλαμβάνονται στο παρόν δημοσίευμα διότι αφ’ ενός είναι γνωστοί σε όλους, αφ’ ετέρου είναι πολυάριθμοι και δεν είναι δυνατόν να περιληφθούν. Οι γυναίκες δεν περιλαμβάνονται διότι δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία ούτε είναι δυνατόν να εξακριβωθούν.
Η πρώτη γενεά, οι γεννηθέντες προ του 1820 δεν είναι γνωστή. Εγώ από αυτούς ξέρω μόνο τα παιδιά του γενάρχη των Αντωναίων Αντώνη Παπαγεωργίου, τον Αντωνομήτσιο με περιουσιακά στοιχεία στα επάνω Κανάλια και τον Αντωνοθανασιά στα κάτω Κανάλια οι οποίοι πήραν επώνυμο το όνομα του πατέρα τους Αντώνη -«Αντωνίου». Ασφαλώς μαζί με αυτούς θα υπήρχαν από ένας τουλάχιστον από κάθε επωνυμία, όπως ο Γεροστομήτσιος. Η γενεά αυτή είχε τη μόνιμη κατοικία στα Πουγκάκια αλλά εδώ δημιούργησε περιουσιακά στοιχεία και πιθανόν να ξεχείμαζαν εδώ τα γιδοπρόβατα σε πρόχειρες καλύβες (ταράτσες). Ταράτσες λέγονταν ξυλοκαλύβες σκεπασμένες με χώμα. Διατηρήθηκαν ταράτσες στα Κάτω Κανάλια πέραν του 1930.
Η δεύτερη γενεά, γεννηθέντες από το έτος 1821 μέχρι το 1844, γεννήθηκαν στα Πουγκάκια και οι οικογένειές τους κατοικούσαν εκεί, δημιούργησαν όμως εδώ τις προϋποθέσεις, χωράφια -σπίτια-καλύβες κ.λ.π για τη μελλοντική σύσταση του νέου χωριού όπου σιγά– σιγά και εγκαταστάθηκαν. Από παραδόσεις τα παιδιά τους μέχρι το 1870 γεννήθηκαν στα Πουγκάκια. Αυτό βεβαίως δεν είναι και απόλυτο. Ίσως ορισμένες οικογένειες να είχαν εγκατασταθεί και ενωρίτερα. Από παράδοση λέγουν ότι οι πρώτοι άποικοι που έμειναν το βράδυ εδώ φοβούνταν τους ληστές και δεν κοιμούνταν στα κτίσματα αλλά έξω σε λούφες από γκουρπένια, βάτα κ.λ.π
Τη γενεά αυτή την αποτελούσαν οι παρακάτω.
Αντωνίου: Γιώργος, Κώστας και Γιάννης. (Άνω Κανάλια)
Αντωνίου: Γιάννης και Κώστας. (Κάτω Κανάλια)
Αναγνώστου: Θεόδωρος και Ιωάννης. (Κάτω Κανάλια)
Αγγελής Ιωάννης. (Κάτω Κανάλια)
Αλεξίου Δημήτριος(Άνω Κανάλια)
Γκλάβας: Τριαντάφυλλος (Κάτω Κανάλια) και Ευάγγελος(Άνω Κανάλια)
Δερνίκας: Γεώργιος Αναστόπουλος, Τριαντάφυλλος , Γεώργιος και Νικόλαος. (Άνω Κανάλια)
Καψιώτης Ιωάννης. (Άνω Κανάλια)
Κούκιος. Τριαντάφυλλος και Νικόλαος. (Άνω Κανάλια)
Κωστούλας. Σπύρος , Τάσος και Γεώργιος. (Άνω Κανάλια)
Κουνίδας. Βασίλειος και Ιωάννης. (Κάτω Κανάλια)
Κουτσοκώστας. Ιωάννης και Κώστας. (Άνω Κανάλια)
Κυριάκης. Ιωάννης, Ευάγγελος, Νικόλαος
Ζαγκλαράς. Νικόλαος. (Άνω Κανάλια)
Καψιώτης Ιωάννης.(Άνω Κανάλια)
Μπούρας. Γεώργιος, Ζάχος, Νικόλαος και Σπύρος. (Άνω Κανάλια)
Παπαδόπουλος. Κων/νος. (Άνω Κανάλια)
Παπασάρας Ιωάννης. (Κάτω Κανάλια)
Πάλλας Σωτήριος. (Άνω Κανάλια)
Παφίλης Ευάγγελος και Παφίλης Σπύρος άπαντας. (Κάτω Κανάλια)
Σαμαρίκας Ιωάννης. (Άνω Κανάλια)
Σιλεβίστας Ιωάννης και Σπύρος. (Κάτω Κανάλια)
Σεϊντής: Νικόλαος και Απόστολος
Σιόλος: Δημήτριος, Κων/νος, Τριαντάφυλλος, Γεώργιος και Χαράλαμπος.(Άνω Κανάλια)
Σίψας: Ιωάννης και Κων/νος. (Άνω Κανάλια)
Τσιόκας: Γεώργιος (Κάτω Κανάλια).
Χριστόπουλος: Ιωάννης (Άνω Κανάλια)
Η Τρίτη γενεά , οι γεννηθέντες από το έτος 1845 μέχρι το 1889 είναι τα παιδιά της δεύτερης γενεάς που γεννήθηκαν οι περισσότεροι στα Πουγκάκια αλλά εγκαταστάθηκαν μαζί με τους γονείς των οριστικά πλέον περί το έτος 1870, οπότε τα Κανάλια έγιναν χωριό με πληθυσμό 300—350 κατοίκους και απέκτησε πάρεδρο και Γραμματέα ως ανοργάνωτη Κοινότητα που υπήγετο στο Δήμο Τυμφρηστού με έδρα το χωριό Μαυρίλο. Είχε όμως την ατυχία το χωριό, να μη συγκεντρωθούν όλοι οι κάτοικοι σε έναν συνοικισμό, αλλά διεσπάρησαν σε όλη περίπου την περιφέρεια με αποτέλεσμα να υπάρχουν διαφορετικά συμφέροντα για κάθε συνοικισμό που μέχρι και σήμερα ακόμη να παρουσιάζονται δυσκολίες στην οργάνωση του χωριού.
Ακολουθεί και ο κατάλογος των ανδρών της τρίτης γενεάς.. Στην αρχή γράφεται το ονοματεπώνυμο του πατέρα που ανήκει στη δεύτερη γενεά και ακολουθούν τα ονόματα των παιδιών.
Αντωνίου Γεώργιος. (Τσιακούκος): Αθανάσιος, Δημήτριος, Αριστείδης, Κων/νος, Ευθύμιος.
Αντωνίου Κώστας. Χρήστος και Δημήτριος που εγκαταστάθηκε στον Αϊ– Γιάννη.
Αντωνίου Ιωάννης. Βασίλειος και Νικόλαος.
Αντωνίου Ιωάννης. Απόστολος , Γεώργιος και Κων/νος
Αντωνίου Κώστας (Κορκόβελος). Αθανάσιος, Σπυράκος, Δημήτριος και Αριστείδης.
Αναγνώστου Θεόδωρος. Ευάγγελος (Πουγκακιώτης). Μετοίκησε στη Σπερχειάδα.
Αναγνώστου Ιωάννης. Δημήτριος (Μετοίκησε εις Η.Π.Α)
Αγγελής Ιωάννης. Δημήτριος, Γεώργιος, Σταύρος και Ηλίας που μετοίκησε εις Η.Π.Α
Αλεξίου Δημήτριος. Ιωάννης
Γκλάβας Ευάγγελος. Ιωάννης και..(πικρής).
Γκλάβας Τριαντάφυλλος. Γεώργιος και Δημήτριος
Δερνίκας Γεώργιος, (Αναστόπουλος). Θωμάς, Ευάγγελος και Ιωάννης.
Δερνίκας Τριαντάφυλλος. Γεώργιος, Σπύρος, Δημήτριος και Αθανάσιος.
Δερνίκας Γεώργιος. Κων/νος, Ιωάννης και Αθανάσιος.
Δερνίκας Νικόλαος. Δημήτριος
Ζαγκλαράς Νικόλαος. Λάμπρος, Γεώργιος (το παιδί του Κων/νος).
Καψιώτης Ιωάννης. Γεώργιος και Ευθύμιος που μετοίκησε στο Πίτσι.
Κούκιος Τριαντάφυλλος. Ευάγγελος, Σπύρος και Αθανάσιος.
Κούκιος Νικόλαος. Κων/νος και Τριαντάφυλλος.
Κωστούλας Γεώργιος. Κων/νος
Κωστούλας Σπύρος. Ιωάννης, Ολυμπιάδης και Κων/νος.
Κωστούλας Τάσος. Σπύρος
Κωστούλας Λάσκαρης. (δε βρίσκονται παιδιά του)
Κουνίδας Βασίλειος. Κων/νος
Κουνίδας Ιωάννης. Δημήτριος, Νικόλαος (μετοίκησε στον Αϊ-Γιάννη) και Γεώργιος.
Κουτσοκώστας Ιωάννης. Γεώργιος και Σπύρος
Κουτσοκώστας Κων/νος. Γεώργιος
Κυριάκης Ιωάννης. Κων/νος, Παναγιώτης και Απόστολος.
Κυριάκης Ευάγγελος. Γεώργιος και Νικόλαος.
Κυριάκης Νικόλαος. Γεώργιος (Αμτίδας)
Μπούρας Ζάχος. Κων/νος, Δημήτριος, Ταξιάρχης και Γεώργιος, που είχε παιδιά τους :Σπύρο,
Βαγγέλη, Κώστα και Παναγιώτη. Μετοίκησε εις Η.Π.Α
Μπούρας Γεώργιος. Δημήτριος, Θρασύβουλος και Βασίλειος.
Μπούρας Νικόλαος. Αθανάσιος, Λεωνίδας και Δημήτριος που μετοίκησε εις Λευκάδα.
Μπούρας Σπύρος. Κων/νος και Ευάγγελος. Και οι δυο μετοίκησαν εις Πίτσι.
Παπαδόπουλος Κων/νος. Δεν άφησε άρρενα τέκνα.
Πάλλας Σωτήριος. Θεοφάνης
Παφίλης Ευάγγελος. Αθανάσιος
Παφίλης Σπύρος. Δημήτριος
Σαμαρίκας Ιωάννης. Σπύρος, Γρηγόρης και Ευάγγελος που είχε παιδί το Δημήτριο.
Σιλεβίστας Ιωάννης. Γεώργιος και Δημήτριος.
Σιλεβίστας Σπύρος. Αθανάσιος
Σεϊντής Νικόλαος. Αθανάσιος και Σπύρος που μετοίκησε στον Αϊ-Γιάννη.
Σεϊντής Απόστολος. Ευάγγελος, Κων/νος και Φώτιος.
Σιόλος Κων/νος. Ευάγγελος και Ιωάννης
Σιόλος Δημήτριος. Ευάγγελος, Βασίλειος, Σπύρος και Νικόλαος.
Σιόλος Γεώργιος. Ευάγγελος, είχε παιδί το Γεώργιο που μετοίκησε εις Η.Π.Α
Σιόλος Τριαντάφυλλος. Δεν άφησε άρρενα τέκνα.
Σιόλος Χαράλαμπος. Δεν άφησε άρρενα τέκνα.
Σίψας Ιωάννης. Γρηγόριος
Σίψας Κων/νος. Βασίλειος
Τσιόκας Γεώργιος. Ευάγγελος ,Ιωάννης και Κων/νος.
Χριστόπουλος Ιωάννης. Σπύρος και Κων/νος
Παπασάρας Δημήτριος. Ιωάννης
Νέοι Δημότες λόγω γάμου με Δημότισσες κ.λ.π
Ζέρβας Γεώργιος Νικολάου
Καλτσάς Βασίλειος Δημητρίου
Πιλάτος Κων/νος
Πλιάγκος Δημήτριος Σεραφείμ
Πλιάγκος Κων/νος Σεραφείμ
Τσεκούρας Κων/νος Δημητρίου (ο πρώτος παπάς του χωριού μας).
