Συνεχιστές της Δημοτικής μας παράδοσης
του Γιάννη Κουτσοκώστα
Και οι Καναλιώτες είναι συγκληρονόμοι της μεγάλης πολιτισμικής παράδοσης των δημοτικών τραγουδιών και χορών αλλά και άξιοι και πιστοί συνεχιστές. Τα δημοτικά τραγούδια μέσα στα οποία αντικατοπτρίζονται η ζωή, τα ήθη και έθιμα, η διανόηση και τα συναισθήματα του λαού μας, ήταν ένα κομμάτι από τη ζωή μας. Κοντά στη φύση, μικροί μεγάλοι τραγουδούσαμε τραγούδια ιστορικά, ηρωικά, γαμήλια, ερωτικά, νανουρίσματα, μοιρολόγια και τραγούδια της ξενιτιάς κατά περίπτωση, εξωτερικεύοντας όσα κρύβονταν μέσα στη ψυχή μας.
Ως προς τη μουσική σύνθεση μπορούμε να διακρίνουμε τα τραγούδια που τραγουδούσαν στο χωριό μας σε αργούς καθιστικούς σκοπούς, τα γνωστά τραγούδια της τάβλας, και σε χορευτικούς σκοπούς. Και στους δύο αναφερόμενους μουσικούς σκοπούς οι Καναλιώτες πρωτοστατούσαν. Μουσικά συγκροτήματα στις γιορτές, πανηγύρια και γάμους έπαιζαν οργανικούς σκοπούς δημοτικών τραγουδιών. Αλλά και καλλίφωνοι τραγουδιστές έχωναν όλο και πιο βαθιά στην ψυχή των ακροατών το τραγούδι. Όταν ο σκοπός του τραγουδιού ήταν χορευτικός ξεπετάγονταν αυθόρμητα οι χορευταράδες για να σύρουν το χορό. Το δημοτικό τραγούδι και ο χορός ήταν μέρος της ζωής των. Ακόμη στις ονομαστικές εορτές που συγκεντρώνονταν ή στα νυχτέρια και τα ξεφλουδίσματα, το δημοτικό τραγούδι κρατούσε την πρώτη θέση. Οι τραγουδιστές και οι τραγουδίστριες τραβούσαν το θαυμασμό, την αγάπη και εκτίμηση των άλλων. Ίσως να ηχούν ακόμη στα αυτιά μας οι σκοποί δημοτικών τραγουδιών που τραγουδήθηκαν πολύ στο χωριό μας, όπως παρακάτω ενδεικτικά και σταχυολογικά καταγράφονται.
Τραγούδια της τάβλας
- Ποιος είδε τέτοιο θάμασμα (η Δροσούλα)
- Μια Παρασκευή κι’ ένα Σαββάτο βράδυ
- Χαριτωμένη συντροφιά
- Μαράθηκαν τα δέντρα (Δήμος)
- Του Μάρκου Μπότσαρη
- Βγήκε ο ήλιος κόκκινος (Λεπενιώτης)
- Σηκώσου απάνω Γιάννο μου (Γιάννης Νοταράς)
- Τώρα τα πουλιά κ.α
Χορευτικά
- Το παπάκι πάει στη ποταμιά
- Σήκω Διαμάντω μ’
- Κόβω μια κλάρα
- Το αηδόνι (όλα τα πουλάκια)
- Αγκινάρα με τα’ αγκάθια
- Ιτιά
- Ήλιος
- Λιούλιος
- Μαντζουράνα
- Πανώρια
- Να ‘χε καεί ο πλάτανος
- Ο δυόσμος κι ο βασιλικός
- Μου παρήγγειλε τα’ αηδόνι
- Να’ σαν τα νιάτα δυο φορές
- Πουλιά μου διαβατάρικα
- Πουλάκι ξένο
- Κόφτη ν Ελένη την ελιά
- Τι να σε κάνω γαλανή
- Είδ’ απόψε στ’ όνειρό μου
- Τάξε μανούλα μ’ τάματα
- κ.α
Αυτά τα δημοτικά τραγούδια τα τραγούδησαν άνθρωποι με μεράκι, με ταλέντο και οι εκπληκτικές τους ερμηνείες τους καθιέρωσαν στη συνείδηση των Καναλιωτών ως τους καλύτερους τραγουδιστές. Πραγματικά, Καναλιώτες άνδρες και γυναίκες όχι μόνο ξεχώρισαν στα άσματα των δημοτικών τραγουδιών, αλλά κράτησαν και συνέχισαν επάξια την παράδοση. Ήταν πολλοί τραγουδιστές. Ξεχώριζαν από τους άνδρες οι:
- Γεώργιος Αντωνίου ή Σπυρακάκης από τα Κάτω Κανάλια ο οποίος στον εμφύλιο τραυματίστηκε και πέθανε.
- Γεώργιος Αντωνίου ή κουρνιαχτάρας από τη Λακκοπούλα, ο οποίος ήταν και καλός χορευτής. Έφυγε από τη ζωή στις αρχές της δεκαετίας του 50
- Γεώργιος Θωμά Δερνίκα ή Θωμάκος από τα Πάνω Κανάλια
- Κων/νος Δημ. Αντωνίου ή Κορκοβελοκώτσιος ο οποίος μέχρι τα στερνά του χρόνια ένιωθε την ανάγκη να σιγοτραγουδά.
- Σπύρος Δημ. Αντωνίου ή Κορκοβελοσπύρος, αδελφός του προηγουμένου ο οποίος τραγουδούσε όχι μόνο σκοπούς δημοτικών τραγουδιών αλλά και τραγουδιών της εποχής μας.
Από τις γυναίκες ξεχώρισε η Βασιλική Π. Τσιόκα, Τουρκικής καταγωγής. Από τότε που ήλθε στο χωριό μας ως σύζυγος του Παναγιώτη Τσιόκα εκχριστιανίστηκε και εξελληνίστηκε. Όταν τραγουδούσε Ελληνικούς σκοπούς ή Τούρκικους αμανέδες με την εκπληκτική φωνή της γοήτευε τους πάντες.
Στις νεότερες τραγουδίστριες δημοτικών τραγουδιών μπορούμε να κατατάξουμε και τη Χρυσούλα Σιόλου-Στριφτού. Τόσο οι τραγουδιστές όσο και οι συγχωριανοί μας που όλοι τους λίγο ή πολύ σιγοτραγουδούσαν στην καθημερινή τους ζωή, στις γιορτές, τα πανηγύρια και στους γάμους, έβαλαν βαθιά μέσα στην ψυχή τους το δημοτικό τραγούδι και το είχαν συντροφιά στη ζωή τους, παρηγοριά στις δύσκολες στιγμές και θυμητάρι της νιότης τους. Με το πάθος αυτό έγιναν και συνεχιστές της δημοτικής μας παράδοσης.
Παρακολουθήστε ενα βίντεο απο εκδήλωση του πολιτιστικού μας συλλόγου στις 12 Αυγούστου 1996 με τραγούδια της τάβλας Πατήστε εδώ
