του Γιάννη Κουτσοκώστα
Προσωπική εργασία στο ρέμα Ντελή.Γιούλα Χριστοπούλου-Φώτω Δερνίκα-Ναυσικά Σαμαρίκα-Χρυσούλα Δερνίκα-Κωνσταντία Τσιαχρή-Ελένη Κουτσοκώστα-Δημήτριος Δερνίκας-Αγουρίτσα Δερνίκα-
Παλαιότερα στις κοινότητες εφαρμοζόταν ένας θεσμός με ευεργετικά αποτελέσματα για την τοπική αυτοδιοίκηση. Ο θεσμός αυτός ήταν η προσωπική εργασία. Σήμερα ο θεσμός αυτός αντικαταστάθηκε με το να πληρώνουμε τα δημοτικά τέλη και να απολαμβάνουμε τα αντισταθμιστικά οφέλη.
Αξίζει να επαναφέρουμε στη μνήμη μας τον τρόπο λειτουργίας του θεσμού της προσωπικής εργασίας. Η κοινότητά μας είχε να αντιμετωπίσει κοινές ανάγκες, κοινά προβλήματα, όπως η διαπλάτυνση και η διάνοιξη των δρόμων τόσο μέσα στο χωριό όσο και στις τοποθεσίες γύρω από το χωριό. Πολλές φορές οι κατεβασιές , τα ορμητικά νερά των χειμάρρων και χαντακιών κατέστρεφαν τα περάσματα για τους ανθρώπους και τα ζώα και έπρεπε να γίνουν σύντομα.
Το νερό των πηγών, που ήσαν πολλές μέσα στο χωριό μας, έπρεπε να το συνενώσουν και να κάνουν τις πέτρινες βρύσες. Το προαύλιο της εκκλησίας έπρεπε να ισοπεδωθεί και να γίνουν τα πεζούλια. Το νεκροταφείο ήθελε να καθαρισθεί και να περιφραχθεί. Τα γεφύρια που παρασύρονταν κάθε τόσο από τα ορμητικά νερά έπρεπε να αντικατασταθούν όσο το δυνατόν συντομότερα για να μπορούν να επικοινωνούν οι οικισμοί Ζιρέλια, Ρομπόλο, Άβαρος, Ντελή, Λακκοπούλα και Κοντορούπακο με τα Κανάλια. Ακόμη οι Καναλιώτες την περίοδο του καλοκαιριού έπρεπε να είναι έτοιμοι για πυρασφάλεια στο δάσος της Πουλιάνας. Τα ανωτέρω ήταν τα σπουδαιότερα προβλήματα που αντιμετώπιζε η κοινότητα, εκτός από τα έκτακτα προβλήματα που προέκυπταν. Για το σκοπό αυτό η κοινότητα επέβαλλε σε κάθε οικογένεια προσωπική εργασία πέντε μέχρι δέκα το πολύ ημερών για κάθε χρόνο.
Τα ονόματα για προσωπική εργασία καταγράφονταν σε κατάλογο και καλούσαν έπειτα από πρόσκληση του Προέδρου της κοινότητας όταν και όπου χρειαζόταν. Εάν κάποιος αδυνατούσε να προσέλθει, ήταν υποχρεωμένος να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις σε άλλες προσκλήσεις για το σκοπό αυτό. Οι Καναλιώτες προσέρχονταν πρόθυμα στους χώρους εργασίας με το χτύπημα της καμπάνας και πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους αντίστοιχα με την ειδικότητά τους λ.χ ο κτίστης θα είχε τον πρώτο λόγο στο χτίσιμο των πεζουλιών, ο ξυλουργός για το κόψιμο και χρησιμοποίηση των ξύλων. Υπήρχε αρμονική συνεργασία όλων των Καναλιωτών στα κοινά και το αποτέλεσμα το έδειχνε. Φυσικά για την εποχή εκείνη που μιλάμε δεν υπήρχαν μηχανήματα. Τα μόνα μηχανήματα που είχαν ήταν τα εργαλεία για τη δουλειά τους. Όλα τα έργα γίνονταν με χειρωνακτική εργασία. Η προσωπική εργασία δεν ήταν καταναγκαστική παρ’ όλο τον τυπικό της χαρακτήρα, ήταν ένα πανηγύρι.
Υπήρχε η διάθεση για εργασία, αλλά και η διάθεση για πειράγματα, ατέλειωτες ιστορίες, ανέκδοτα, φάρσες, τραγούδι κ.α. Δεν έβγαινε αλλιώς το μεροκάματο! Αν κάποιος κουρδιζόταν, δεν άντεχε τα πειράγματα και αντιδρούσε ερεθιστικά οι άλλοι ήταν υποχρεωμένοι να εργάζονται διπλά και η εργασία τελείωνε χωρίς να το καταλάβουν. Για του λόγου το αληθές αναφέρουμε ένα διάλογο δυο χωριανών μας σε κάποια προσωπική εργασία.
Για κάποιο λόγο ο ένας απ’ αυτούς ο Γεώργιος Χριστόπουλος, στεκόταν όρθιος για πολλή ώρα και κοίταζε γύρω του προβληματισμένος οπότε ο άλλος ο Αλέκος Ευθυμίου Αντωνίου του λέει
-. Δούλεψε, αρόϊαγο. Και η απάντηση
-. Πως θέλεις να δουλέψω; με μπουνιές, με κλωτσιές;
Το επεισόδιο με την παρέμβαση των υπολοίπων έληξε κατευναστικά, αλλά τους έκανε να ξεχάσουν τον κόπο της εργασίας.
Στη φωτογραφία απο αριστερά η Γιούλα Χριστοπούλου, Φώτω Δερνίκα, Ναυσικά Σαμαρίκα ,Χρυσούλα Δερνίκα, Κωνσταντία Τσιαχρή, Ελένη Κουτσοκώστα, Δημήτριος Δερνίκας, Αγουρίτσα Δερνίκα σε Προσωπική εργασία στο ρέμα Ντελή.
Εξειδικευμένη προσωπική εργασία για τα γεφύρια που παρασύρονταν από τα ορμητικά νερά του Ρουστιανίτη και του καβουρορέματος είχαν αναλάβει οι Σιολαίοι, οι Σιψαίοι, οι Στιαίοι και ο Μάστορας. Υπήρχαν τρία γεφύρια στο ρουστιανίτη , το ένα ήταν κοντά στο Σιολέϊκο μύλο και το άλλο κοντά στο Ραφταίϊκο μύλο καθώς και το γεφύρι στην Κυριακούλα που το έφτιαχναν οι Ζιρελιώτες και οι Κάτω Καναλιώτες. Ακόμη ένα μικρό γεφύρι έκαναν στη συμβολή του Καβουρορέματος με το Ρουστιανίτη. Όλοι όσοι συμμετείχαν στην τοποθέτηση και επαναφορά των γεφυριών για όλο το χρόνο απαλλάσσονταν από άλλη πρόσκληση για προσωπική εργασία . κάθε καλοκαίρι συντασσόταν στο γραφείο της κοινότητας κατάλογος με τα ονόματα των Καναλιωτών , που ορίζονταν ανά δύο χρόνια, για πυρασφάλεια του δάσους στη Πουλιάνα.
Να λοιπόν η προσωπική εργασία σε κάθε κοινότητα έδινε και μια ξεχωριστή εντύπωση, έδειχνε το ενδιαφέρον των κατοίκων της για τη βελτίωση των κοινών αγαθών που απολάμβαναν και γενικά για την πρόοδό τους