Ένα ατυχές συμβάν
του Γιάννη Κουτσοκώστα
Οι σχέσεις των κατοίκων των δυο μεγάλων οικισμών Άνω και Κάτω Καναλίων ήταν και εξακολουθούν να είναι ειρηνικές, φιλικές ,συγγενικές και συνεργατικές. Αν προέκυπταν προβλήματα γενικότερου ενδιαφέροντος όπως η κατασκευή ή η διάνοιξη υδραύλακος ή δρόμων επεδείκνυαν σύνεση, αποφασιστικότητα και συνεργατική διάθεση. Όμως στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ένα ατυχές γεγονός σκίασε δυσμενώς τις σχέσεις των κατοίκων των δυο οικισμών, κλόνισε την αμοιβαία εμπιστοσύνη και ένα κλίμα δυσπιστίας αναπτύχθηκε μεταξύ των. Η ιστορική εξέλιξη έχει ως ακολούθως.
Το 1951 επαναλειτούργησε το μονοθέσιο Δημοτικό Σχολείο Κάτω Καναλίων, με δάσκαλο τον Ευάγγελο Σκαρμούτσο καταγόμενο από τη Λευκάδα. Ο ανωτέρω δάσκαλος όταν εγκαταστάθηκε στα Κάτω Κανάλια ανέπτυξε ποικίλες δραστηριότητες, τόσο για την εξεύρεση καταλλήλου κτιρίου και τον εξοπλισμό με τα αναγκαιούντα εποπτικά μέσα διδασκαλίας, όσο και με την επίμονη διδακτική εργασία.
Προκειμένου να εξασφαλίσει τα αναγκαιούντα για τους μαθητές σχολικά είδη απευθύνεται με επιστολές δικές του και των μαθητών σε ομογενείς της Ν. Υόρκης των Η.Π.Α. Οι προσπάθειες αυτές έφεραν γρήγορα αποτελέσματα. Ένα μεγάλο δέμα με γραφική σχολική ύλη και διάφορα γεωμετρικά όργανα και εργαλεία ήρθε στη Λευκάδα με παραλήπτη το Δημ. Σχολείο Καναλίων. Ειδοποιήθηκε για την παραλαβή του δέματος ο δάσκαλος του Δημ. Σχολείου Άνω Καναλίων Κων/νος Αργύρης. Ο Κων/νος Αργύρης και ο πρόεδρος της κοινότητας Καναλίων Αθανάσιος Αντωνίου του Αριστείδη, αφού συσκέφτηκαν χωρίς να γνωστοποιήσουν την ειδοποίηση παραλαβής του δέματος και στον δάσκαλο των Κάτω Καναλίων, αποφάσισαν να παραλάβει το δέμα το Δημ. Σχολείο Άνω Καναλίων στέλνοντας τον αγωγιάτη Κων/νο Κουτσοκώστα να μεταφέρει νύχτα το δέμα.
Την άλλη μέρα το πρωί αμέσως ο δάσκαλος Κων/νος Αργύρης άνοιξε το δέμα και μοίρασε σ’ όλα τα παιδιά γραφική ύλη: τετράδια, μολύβια, ξύστρες, χάρακες κ.α. Φυσικά η χαρά των παιδιών δεν περιγραφόταν. Όλα αυτά έγιναν στις αρχές του 1954. Το γεγονός αυτό έγινε γνωστό στο δάσκαλο Ευάγγελο Σκαρμούτσο και στους Κάτω Καναλιώτες και προκάλεσε αλγεινή εντύπωση. Αμέσως ο δάσκαλος του κάτω χωριού απευθύνθηκε στην προϊσταμένη του αρχή και στη Νομαρχία Φθιώτιδας κάνοντας γνωστές τις ενέργειές του. Ήρθαν υπάλληλοι της Νομαρχίας, αναγνώρισαν το δίκαιο του δασκάλου των Κάτω Καναλίων και ζήτησαν από τους μαθητές του Δημ. Σχολείου Άνω Καναλίων την επιστροφή των ειδών γραφικής ύλης. Όσα απέμειναν και επεστράφησαν παραδόθηκαν στο Δημ. Σχολείο Κάτω Καναλίων.
Το γεγονός αυτό είχε δυσάρεστα αποτελέσματα στις σχέσεις Άνω και Κάτω Καναλιωτών. Πρώτα πρώτα οι σχέσεις των δυο δασκάλων έγιναν ψυχρές και η συνεργασία τους κατέστη αδύνατη. Για πολλά χρόνια η καχυποψία και η πικρία φώλιαζε στο νου και στην καρδιά των Κάτω Καναλιωτών. Η πλεονεκτική διάθεση που επέδειξαν αδικαιολόγητα και άδικα τόσο ο δάσκαλος και ο πρόεδρος όσο και οι υποστηρίζοντες την πρακτική αυτή Άνω Καναλιώτες δεν καταδικάστηκε δημόσια ούτε ζητήθηκε μια συγνώμη έστω και για παραδρομή. Με το πέρασμα του χρόνου το γεγονός αυτό άρχισε να ξεχνιέται, η πικρία να διαλύεται, η εμπιστοσύνη να επανέρχεται και η ειρηνική συνύπαρξη να συνεχίζεται. Το λυπηρό γεγονός τώρα είναι άλλο. Τότε ήμαστε τόσοι πολλοί που και τα ελαττώματά μας τώρα μας παιδαγωγούν. Σήμερα όμως είμαστε τόσοι λίγοι και αυτό και μόνο μας στενοχωρεί
